De Morgen, 09 Maart 2013
'Concentreer je op de geneeskracht van Bruno Groening'
Van de 1.200 sekten in ons land is de Vriendenkring van Bruno Groening een van de actiefste. Artsen die lid zijn van de sekte bevestigen de 'genezingen' en ronselen ook in hun eigen patiëntenbestand. 'Het is wachten tot het eens echt misloopt.'
Daar stonden ze dan, met zijn zevenen rond Marie-Rose. De 74-jarige vrouw was bleek. Lijkbleek, met zweet parelend op haar gezicht. Enkele ogenblikken ervoor was ze bewusteloos opzij gevallen. Ze hadden snel enkele stoelen tegen elkaar geschoven, haar daar op uitgestrekt. Ze hadden hun gsm opgediept, klaar om het noodnummer in te toetsen. Of zouden ze toch beter de dochter van Marie-Rose bellen? Het rumoer in het zaaltje sloeg bijna om in paniek. Maar toen riep de leidster om stilte. Niemand mocht bellen, siste ze. Niemand mocht nog iets zeggen. Ze legde een foto van Bruno Groening op de borst van Marie-Rose. "Bruno Groening, alles is nu in uw handen", mompelde ze. Er viel een loden stilte. Het was 15 november 2012. De bijeenkomst van de Vriendenkring van Bruno Groening in Libramont, in de provincie Luxemburg, was die avond zoals gewoonlijk begonnen met een welkomstwoord van nationale leidster Yvonne Grommes. Daarna had iedereen meegezongen met de liederen ter ere van Bruno Groening. Die avond zat ook Melanie* in de zaal; de vrouw had in het voorbije jaar geen enkele sessie gemist. "We waren met minder dan gewoonlijk", vertelt ze. "Zeven man en de leidster. Marie-Rose zat naast mij. Plots zag ik dat ze onwel werd. Ze viel opzij, op de schatbewaarster die aan haar andere kant zat. Die lachte even, ze dacht dat de oude vrouw in slaap was gevallen. 'Héla, on s'endort?', fluisterde ze zachtjes grinnikend en ze duwde Marie-Rose terug recht." Maar Marie-Rose sliep niet. Toen ook leidster Yvonne Grommes dat besefte, legde ze de sessie stil. Of de schatbewaarster een muziekje kon opzetten? Dat zou de oude vrouw wel deugd doen. Melanie: "Het was hallucinant: naast mij zat een bewusteloze vrouw in elkaar gezakt en er werd beslist om een cd op te zetten." Marie-Rose kwam bij. Melanie vroeg of ze diabetes had, of een hartaandoening? "In haar handtas vond ik medicijnen voor hartpatiënten. We waren bang, maar de voorzitster zei dat zo'n toeval normaal was: Marie-Rose had gewoon last van Regelungen, zei ze." Regelungen is het proces waarbij het lichaam gereinigd wordt van ziekte. Dat proces kan pijnlijk verlopen, maar daarna is men ook genezen, zo luidt de leer van de sekte. Marie-Rose kreeg inderdaad weer kleur op de wangen. Maar niet voor lang. Een tel later was ze opnieuw lijkbleek, draaiden haar ogen weg en drupte het zweet van haar gezicht. Ze viel weer opzij, buiten bewustzijn. "Toen legde de leidster een foto van Bruno Groening op Marie-Rose", vertelt Melanie. "We moesten ons allemaal concentreren op de kracht van Bruno Groening. We gingen zitten en stelden ons in op de genezing van Marie-Rose."
'Heilstroom'
Enkele weken geleden meldde het Infor- matie- en Adviescentrum inzake Schade- lijke Sektarische Organisaties (IACSSO) dat ons land 1.200 sektarische organisaties telde. De meest verontrustende evolutie was volgens het IACSSO het succes van de Pinksterkerken en de 'genezerssekten'. De Vriendenkring van Bruno Groening maakt deel uit van de laatste groep en is wereldwijd een van de snelst groeiende bewegingen. Bruno Groening was een mirakelgenezer die in de jaren vijftig in Duitsland furore maakte met zijn massagenezingen. Alle ziekten konden worden genezen door zijn genezende Heilstroom, proclameerde Groening. Hijzelf was timmerman van opleiding, had nooit geneeskunde gestudeerd, maar had al van jongs af aan gevoeld dat hij 'iets speciaals' had. Duizenden Duitsers trokken naar zijn bijeenkomsten. De positieve boodschap van Groening was welkom in het naoorlogse, duistere Duitsland. Er bestaan filmpjes die laten zien hoe tijdens die massagenezingen lammen plots konden lopen, blinden het licht zagen, doven konden horen: het leek wel Jezus aan het werk. Dat de man zelf een duidelijk medisch probleem had - een krop op zijn keel ter grootte van een vuist die wees op een schildklierprobleem - werd afgedaan als bewijs van zijn genezende kracht. Immers, zo luidt het nog steeds onder zijn aanhangers, die krop groeide enkel als Groening zijn genezende krachten niet onmiddellijk kwijt kon bij een zieke. Dat hij in 1959 aan maagkanker overleed, en dus niet in staat bleek om zichzelf te genezen, ook daarvoor is er een verklaring: hij brandde van binnenuit op door het vuur van zijn eigen Heilstroom. Op het moment dat hij stierf was in Duitsland net een proces bezig tegen hem wegens het illegaal beoefenen van geneeskunde. Daarin was hij vast en zeker onschuldig verklaard, houden zijn aanhangers vol. Een jaar voor zijn dood had hij wel al een voorwaardelijke straf van een jaar opgelopen voor het niet-respecteren van de wet op beoefenaars van paramedische beroepen.
65.000 aanhangers
Meer dan twintig jaar na zijn dood richtte Greta Häusler, die Groening nog gekend had, de Vriendenkring van Bruno Groening om 's mans leer te verspreiden. In dertig jaar tijd groeide de Vriendenkring uit tot een wereldwijde organisatie van om en nabij de 65.000 aanhangers, strak bestuurd vanuit Duitsland. Eind jaren negentig waaide de sekte ook over naar België, waar het echtpaar Yvonne en Peter Grommes zich ontfermde over de verdere uitbreiding. Momenteel zijn er in ons land 25 gemeenschappen actief met in totaal rond de vijfhonderd leden. Maar hun aantal groeit, zeggen zowel de Vriendenkring zelf als het IACSSO en de Staatsveiligheid. "Het gevaar van de Vriendenkring blijkt niet meteen bij een eerste, oppervlakkige ontmoeting", zegt Sandrine Mathen van het IACSSO. Mathen verdiepte zich in de publicaties en interne documenten van de Vriendenkring. "Pas als je hun boeken goed leest, blijkt welk potentieel gevaar erin schuilt. Het is gewoon wachten tot het eens echt misloopt." Grete Häusler zelf schrijft bijvoorbeeld: "De pijnstillers en andere medicijnen die een zieke neemt bij erge pijnen kunnen niet alleen de genezing vertragen maar ook verhinderen." Mathen: "Hier raadt ze klassieke geneeskunde af waardoor het gevaar bestaat dat zieken hun behandeling stopzetten. De Vriendenkring is ook erg gewiekst als ze zegt dat iedere ziekte kan worden genezen maar niet iedere zieke. Dat impliceert dat het aan de zieke zelf ligt als hij niet geneest. Of misschien aan zijn ouders, zijn partner of zijn verzorgers, indien deze twijfelen over de leer van Bruno Groening. Dit is typisch voor sekten: het slachtoffer isoleren van kritische naasten om zo hun invloed over hem te vergroten. In hun publicaties staat ook duidelijk dat als iemand genezen werd door de kracht van Groening en hij daar later afstand van neemt, hij zal hervallen en opnieuw ziek zal worden. Ook weer typisch voor sekten: wie weggaat, hervalt in zijn miserie." Feit is dat de Vriendenkring door het IACSSO wordt beschouwd als een schadelijke sektarische beweging. Om aan die definitie te voldoen, moet er sprake zijn van onder meer mentale manipulatie, het bevorderen of toepassen van therapieën die de fysieke integriteit kunnen aantasten, een antisociaal discours en het uitbuiten van leden ten voordele van sekteleiders. Al die elementen zijn aanwezig bij de Vriendenkring, meent het IACSSO.
Ronselende dokters
Om de mirakelgenezingen een wetenschappelijk tintje te geven, werd de Medisch Wetenschappelijke Vakgroep (MWV) opgericht binnen de Vriendenkring. In deze groep, die zo'n 5.000 leden telt, zitten dokters, verplegers en leden van andere verzorgende beroepen. Hoeveel dokters de Belgische tak van de MWV telt, is niet helemaal duidelijk. Wel is zeker dat er artsen in zetelen die in het gewone leven ook een dokterspraktijk hebben. Soms ronselen ze voor de sekte in hun eigen patiëntenbestand. Dat gebeurde in het geval van journaliste Patsy Claes, die stierf op 19 december 2011. Op het einde van haar leven was Patsy Claes, die 62 jaar werd, nog een schim van haar vroegere zelf. Jarenlange verslaving aan alcohol en hoestsiroop, in combinatie met een reeks antidepressiva en kalmeermiddelen, hadden onherroepelijke schade toegebracht aan brein en lichaam. In de jaren zeventig was ze journaliste geweest voor Omroep Limburg, de regionale zender van destijds de BRT. Later was ze een van de medeoprichters van het tijdschrift Flair en werkte ze voor de geschreven pers. Dat was in de jaren tachtig, toen alles nog redelijk ging met haar. In de jaren daarop, en vooral de periode voor haar dood, liep het grondig mis. Een zelfmoordpoging, depressies, een aanval van het Chronische Vermoeidheidssyndroom (CVS), behandelingen met Antabuse die mislukten: het lukte maar niet om haar leven op orde te krijgen. Het was in die tijd dat ze in contact kwam met de Vriendenkring van Bruno Groening. Toen een familielid na haar dood de flat van Patsy Claes leegruimde, zag ze een grote foto van Bruno Groening boven de pc hangen. "In een lade vond ik ook een hoop medicijnen, volle en halflege dozen antidepressiva, kalmeerpillen en medicijnen die haar van haar verslavingen moesten afhelpen", zegt het familielid dat anoniem wenst te blijven. "Boven op die voorraad lag een andere foto, van diezelfde Bruno Groening." De pc die Patsy Claes achterliet, bevatte een schat aan informatie over de werking van de sekte. Claes bleef op haar manier journalist tot op het einde van haar leven. Ze was verslaggever van de lokale afdeling van de Vriendenkring en hield, als ze lucide was, nauwkeurig verslag bij over het verloop van vergaderingen en het opstellen van Erfolgberichte. Dat zijn succesberichten die moeten worden opgesteld als iemand zegt genezen te zijn door Bruno Groening. Uit mails, dagboeken en verklaringen die ze schreef blijkt dat het haar huisarts was, dokter A. M. uit Sint-Truiden, die haar had ingelijfd bij de Vriendenkring. "Eerder had ik al geantwoord dat ik, als patiënt van dr. M., brochures in handen geduwd kreeg bij een eerdere, moeilijk te genezen ziekte (haar CVS, AE)", schrijft ze in een document dat op haar pc werd bewaard in het voorjaar van 2009. Daarnaast, zo schrijft Claes, kregen leden tijdens bijeenkomsten brochures in de hand gedrukt met de bede die in bussen te steken van ernstig zieke of depressieve mensen. "Dat gericht uitdelen van brochures heeft blijkbaar succes want na elke bedeling zien we altijd nieuwe mensen opduiken." M. is niet de enige dokter bij de Belgische tak van de Medisch Wetenschappelijke Werkgroep. Patsy Claes noteerde nauwgezet namen en adressen van andere artsen. Die probeerden volgens haar ook collega's te bekeren. "Ik zie niet in hoe het anders mogelijk is dat er steeds meer professionelen zich bij deze vereniging aansluiten", schrijft ze. "... er worden (in België, AE) speciale doktersbijeenkomsten gehouden. Op deze bijeenkomsten spreken dokters die lid zijn van de vereniging en leggen ze aan de aanwezige artsen gevallen voor van mensen die volgens hen op een wonderbare manier genezen zijn. Volgens mij kennen vooral deze bijeenkomsten succes bij hun collega's." Over de mogelijkheid dat leden worden ontmoedigd om hun medicijnen verder in te nemen, schrijft ze: "Toen ik in in het begin bij de Vriendenkring aanwezig was, had ik de indruk dat de mensen van B.G. (Bruno Groening, AE) er echt de nadruk op legden dat de genezing geschiedde via B.G." Maar, zo luidt het verder, sinds er kritische artikels verschenen in de pers die de Vriendenkring een sekte noemden, is er "van hoger uit een memo uitgegaan om voorzichtiger te wezen." Een keer maakte ze een gebeurtenis mee, vergelijkbaar met de gebeurtenis van Marie-Rose in Libramont. In het voorjaar van 2008 was ze aanwezig op het lentecongres van de Vriendenkring in Leuven, in jeugdherberg de Blauwput. "Daar werd een persoon onwel. Men riep er geen dokters bij. Hardop werd toen tegen de aanwezigen gezegd: 'Komaan, we zijn met zovelen hier. Laten we er nu allemaal voor zorgen dat de kracht van B.G. zijn taak zal doen en deze persoon beter maken." Uit een brief aan dokter M., opgeslagen op 5 april 2009, blijkt dat Claes, die net een verblijf achter de rug had in een psychiatrische instelling, haar medewerking met de Vriendenkring even wilde stopzetten. Maar, schrijft ze, dokter M. bleef haar pushen om toch nog mee te werken. Claes' onthouding van de Vriendenkring duurde echter niet lang en tot enkele maanden voor haar dood nam ze deel aan bijeenkomsten. De familie van Claes zegt nu klacht in te zullen dienen tegen dokter M. bij de Orde van Geneesheren. Of de Vriendenkring van Bruno Groening Patsy Claes de dood injoeg? Zover durft het familielid niet te gaan. "Maar het gaat hier wel om een arts die een emotioneel en mentaal kwetsbare vrouw in een sekte heeft ingelijfd en haar is blijven pushen om aanwezig te zijn. Zoiets kan toch niet als arts?" Dokter A.M. reageert kortaf als we haar contacteren voor een reactie. "Ik reageer hier niet op. Dit telefoongesprek heeft nooit plaatsgevonden. U mag hier niets over schrijven. Ik lid van een sekte? Wat is dat, lid zijn? Wat is dat een sekte? Ik verbied u over mijn priveleven te schrijven. Dit is pure roddel." Mogen artsen, ook al is het in hun privéleven, lid zijn van een sekte die zegt miraculeuze genezingen te doen? Een moeilijke zaak, zegt woordvoerder Jean-Jacques Rombouts van de Orde van Geneesheren. De orde handelt enkel op basis van klachten en die zijn er nog niet voor de Vriendenkring. "Het probleem is ook dat de term sekte niet wettelijk werd vastgelegd. We kunnen hier enkel nagaan in hoeverre de houding van een arts schade toebracht aan de belangen van een patiënt. Dat een arts lid is van deze Medisch Wetenschappelijke Vakgroep lijkt me dan weer niet juist. Door de echtverklaringen van genezingen door een arts wordt de publieke opinie bedrogen."
Geluk gehad
Was het zijn genezende kracht, die avond daar in Libramont, waar Marie-Rose bewusteloos uitgestrekt lag over enkele stoelen? Feit is dat enkele minuten nadat Bruno Groening was aangeroepen, Marie-Rose weer bij haar positieven kwam. Zou het dan toch? Melanie denkt er het hare over. "We hebben geluk gehad. Als het anders was verlopen, stond ik nu misschien voor de rechter wegens het niet verlenen van hulp aan mensen in nood. Ik weet nog steeds niet wat Marie-Rose had." Blijft de vraag waarom die avond niemand van de aanwezigen de ambulance belde en waarom zeven volwassenen bleven toekijken hoe een oude vrouw een toeval kreeg. Melanie denkt na, schudt het hoofd. "Ik worstel nog altijd met die vraag", zegt ze. "Ik denk dat we allen onder de invloed van de leidster waren. We durfden niet tegen haar in te gaan." Leidster Yvonne Grommes stuurde de leden de volgende dag een mail om het goede herstel van Marie-Rose mee te delen. "Elle va très bien et elle tient à vous remercier de l'avoir soutenu hier soir lors des Regelungen." Gecontacteerd door De Morgen bevestigt Yvonne Grommes het incident, maar zegt dat ze toch heeft getwijfeld of er een ambulance moest komen voor Marie-Rose. "We hebben toen verkozen af te wachten", zegt ze. Dan, een beetje verontrust: "Moet u dit werkelijk vermelden in de krant? Mag ik u vragen dit niet te doen?" Sinds die sessie van 15 november heeft Melanie de Vriendenkring verlaten. "Ik ging erbij omdat ik eenzaam was na een moeilijke echtscheiding en om van mijn kwalen af te geraken. Nu denk ik dat de Vriendenkring van Bruno Groening een gevaarlijke bende is. " Genezingen heeft ze er nooit gezien, laat1allen. "Tijdens het einstellen (wanneer de zieke zich met open handen op de dijen instelt op de kracht van Groening, AE) heb ik wel eens tintelingen in mijn benen gevoeld. Dat was de Heilstroom, zei men mij. Ik denk dat het eerder kwam omdat mijn beide benen sliepen door het lange stilzitten." *Melanie is een pseudoniem, de vrouw wil niet met haar naam in de krant.
AYFER ERKUL
2013 De Persgroep Publishing
